Wzorcowy przykład zrównoważonej architektury: w pełni naturalne materiały zastosowane przy rozbudowie szkoły w Berlinie

Współczesna architektura i zrównoważony rozwój stają się nierozłączną parą. Efektywność energetyczna budynków, zrównoważone wykorzystanie materiałów budowlanych oraz sposoby ograniczenia wpływu budynków na zmianę klimatu, inspirują i motywują architektów na całym świecie. Rozbudowa Wolnej Szkoły Waldorfskiej w Berlinie to jeden z tych przypadków, które skłaniają do marzeń, o dobrze zaprojektowanych budynkach przyjaznych środowisku.

W 2015 r. niemieckiej pracowni architektonicznej MONO Architekten zlecono realizację bardzo ambitnego projektu przebudowy Wolnej Szkoły Waldorfskiej w berlińskiej dzielnicy Prenzlauer Berg. Zlecenie dotyczyło rozbudowy oryginalnego, zbudowanego z prefabrykatów budynku z lat 70-tych poprzez dobudowanie za nim, całkowicie nowego budynku przeznaczonego na zajęcia pozalekcyjne.

W tym przypadku architekci z pracowni MONO postanowili całkowicie odejść od oryginalnego stylu architektonicznego budynku szkoły i zastosować bardziej współczesne, organiczne kształty. Powstały projekt nowego budynku przewidywał połączenie zakrzywionych, pięciokątnych brył o różnych rozmiarach i wysokościach z dachami o różnych kątach nachylenia. Dzięki zielonym dachom docelowy budynek przypomina bujnie porośnięte mchem kamienie.

Podstawą projektu było zrównoważone podejście do środowiska, architekci wykorzystali zatem naturalne i odnawialne materiały wszędzie tam, gdzie było to możliwe. Konstrukcja dodatkowego budynku jest drewniana, a jego ściany wykonano ze słomy i glinianego tynku. Okładzinę zewnętrzną wykonano z surowych desek modrzewiowych o różnych szerokościach, co daje wrażenie spokojnej oazy w środku tętniącej życiem europejskiej stolicy. Rozległy zielony dach o powierzchni 450 m² doskonale wpisuje się w to podejście, ponieważ oferuje więcej przestrzeni dla przyrody, a jednocześnie jest całkowicie wodoodporny dzięki zastosowaniu membrany Elevate RubberGard EPDM. I nie chodzi tu tylko o wygląd.

Oprócz posiadania walorów estetycznych, zielone dachy zapewniają wiele korzyści, zwłaszcza w środowisku miejskim. Przede wszystkim pozytywnie wpływają na zdrowie i samopoczucie ludzi, zapewniając dobre warunki do interakcji społecznych, co jest szczególnie ważne w przestrzeni publicznej jaką jest szkoła. W przypadku Wolnej Szkoły Waldorfskiej na dachach zastosowano mieszankę nisko rosnących ziół trawiastych. W okresie kwitnienia uczniowie będą mogli się odprężyć w kolorowej scenerii, która przyciągnie również pożyteczne owady, takie jak zapylacze, co z kolei pozytywnie wpłynie na lokalną bioróżnorodność.

Ponadto zielone dachy zwracają wilgoć do środowiska, co pomaga złagodzić efekt miejskiej wyspy ciepła, a także zapewniają izolację termiczną i akustyczną. Obie te zalety są bardzo ważne dla szkół.

Aby sprostać kreatywnej wizji architektów, membrana dachowa do nowego budynku musiała być trwała, efektywna, uniwersalna i elastyczna oraz idealnie się dopasować do jego nieregularnych kształtów. Ponadto musiała być lekka i wystarczająco wytrzymała, aby zapewnić trwałą podstawę dla zielonego dachu.

Ze względu na tak długą listę wymagań pracownia MONO Architekten wybrała na potrzeby realizacji tego projektu membranę dachową EPDM.

Zrównoważone właściwości tej membrany są powszechnie uznawane przez różne instytucje i organizacje zajmujące się ochroną środowiska. Na przykład Greenpeace, GreenTeam i Holenderski Instytut Biologii i Ekologii Budownictwa (NIBE) uznały ją za membranę dachową, która ma najmniejszy wpływ na środowisko i stanowi wytrzymałe, trwałe rozwiązanie na potrzeby nowoczesnej architektury. W swojej najnowszej ocenie NIBE stwierdza, że membrany dachowe EPDM są najbardziej przyjaznym dla środowiska rozwiązaniem dla dachów płaskich. Jakie są szczegółowe kryteria tej oceny? W ramach tej przeprowadzanej co dwa lata oceny porównywane są koszty początkowe (koszty materiałów i montażu) oraz wszystkie ukryte koszty środowiskowe (zużycie surowców, zużycie energii podczas produkcji) membran dachowych różnych producentów.

Jak membrana dachowa Elevate RubberGard EPDM wpisała się w projekt Wolnej Szkoły Waldorfskiej pod względem swobody projektowania? Przede wszystkim jest jednowarstwowa, czyli można ją bardzo łatwo dopasować do nieregularnych kształtów, ponieważ doskonale podąża za geometrią powierzchni oraz przystosowuje się do jej różnych rozszerzeń i zwężeń, przy czym nigdy się nie odbarwia ani nie pęka i zawsze powraca do swojej pierwotnej struktury. W przeciwieństwie do wielu innych membran dachowych, może być używana w każdym klimacie i znajduje idealne zastosowanie w przypadku systemów dachowych w pełni klejonych, mocowanych mechanicznie lub nakładanych na istniejące pokrycie. Membrana dachowa Elevate EPDM spełnia wszystkie wymagania dotyczące kompleksowej zgodności środowiskowej. Położona na zielonym dachu w pełni maksymalizuje swoje zalety w kontekście zrównoważonego budownictwa.

Ten zakończony w czerwcu 2017 r. projekt został jednym ze zwycięzców federalnego konkursu Holzbau Plus 2018 w kategorii „Budownictwo publiczne — nowe i istniejące budynki”. Niemieckie Federalne Ministerstwo Żywności i Rolnictwa przyznaje tę nagrodę co dwa lata, wyróżniając w ten sposób wzorcowe budynki wykonane z surowców odnawialnych.

Projekt ten był również nominowany do przyznawanej przez Niemieckie Muzeum Architektury (DAM) nagrody Award for Architecture 2020 — jednej z najbardziej prestiżowych nagród w dziedzinie architektury przyznawanych w Niemczech.

EPDM to najbardziej przyszłościowe rozwiązanie dachowe, jeśli chodzi o trwałość, wydajność i swobodę projektowania. Dowiedz się więcej o roli, jaką odegrał w tym projekcie i wielu innych, odkrywając jego zalety.