Miejskie wyspy ciepła: wyzwania i zielone dachy

Skutki globalnego ocieplenia są bez wątpienia aż nazbyt namacalne. Coraz dłuższe i bardziej intensywne fale upałów w okresie letnim stają się normą. Raport dotyczący stanu klimatu w Europie przedstawia również, że Europa ociepla się szybciej niż jakikolwiek inny kontynent w ostatnich dziesięcioleciach, a temperatury rosną dwukrotnie szybciej niż średnia globalna.

Miejskie wyspy ciepła (znane również jako UHI) stanowią zatem naglące wyzwanie środowiskowe, przed którym stoi wiele miast na całym świecie. Wraz z rozwojem i intensyfikacją obszarów miejskich, koncentracja budynków, parkingów, dróg i innej infrastruktury w istotny sposób zmienia lokalny klimat, co prowadzi do wyższych temperatur. To z kolei oznacza częstsze korzystanie z klimatyzacji, a zatem większe zużycie energii i zanieczyszczenie powietrza.

Istotną rolę odgrywa tutaj kilka czynników, w tym ciepło wytwarzanie w wyniku działalności człowieka, geometria miejska i warunki klimatyczne. Wraz z rozwojem miast takie naturalne elementy, jak trawa, krzewy, drzewa i zbiorniki wodne, są stopniowo zastępowane przez chodniki, drogi asfaltowe i budynki, które najczęściej wykonano z suchych, nieprzepuszczalnych powierzchni, które akumulują ciepło. W ciągu dnia powoduje to wzrost temperatury powierzchni o 10 do 15°C.

Oprócz wysiłków miasta na rzecz rozwinięcia zielonej infrastruktury, efekt miejskiej wyspy ciepła można zminimalizować dzięki wdrożeniu zielonych dachów. Są to zasadniczo dachy pokryte warstwą roślinności, która zapewnia zacienienie i ewapotranspirację.

Podłoże i roślinność na zielonym dachu blokują dostęp światła słonecznego do leżącej pod nimi powierzchni dachu, co w rezultacie obniża pochłaniane ciepło. Roślinność pochłania wodę za pośrednictwem korzeni i uwalnia ją w postaci pary wodnej przez liście — proces ten jest znany jako „ewapotranspiracja”. Zapewnia on chłodzenie powietrza i obniżanie temperatury otoczenia.

Pomoc w zmniejszeniu efektu miejskiej wyspy ciepła to nie jedyna korzyść — dodatkowe zalety zielonych dachów są następujące:

• Dodatkowa izolacja termiczna: zielone dachy zapewniają naturalną izolację przez zmniejszenie ilości ciepła przenikającego do wnętrz budynków, a zatem mniejsze zapotrzebowanie na klimatyzację.
• Lepsze zarządzanie wodą deszczową: zielone dachy pochłaniają wodę deszczową, zmniejszając odpływ i ryzyko powodzi w obszarach miejskich.
• Wyższa jakość powietrza: rośliny filtrują zanieczyszczenia z powietrza, zatem poprawiają jego ogólną jakość.
• Większa bioróżnorodność: zielone dachy tworzą siedliska dla różnych gatunków roślin, owadów i ptaków.
  

Unia Europejska pełni aktywną rolę w formułowaniu zasad zachęcających do adaptacji zielonej infrastruktury. Europejski Zielony Ład, mający swoje początki w grudniu 2019 r., określa kompleksowe zasady, których celem jest zapewnienie neutralności klimatycznej UE do 2050 r. Porozumienie podkreśla rolę rozwiązań opartych na naturze, w tym zielonych dachów, w zapewnianiu większej odporności miast i ograniczaniu emisji gazów cieplarnianych.

Od tego czasu wiele europejskich miast dostrzegło korzyści płynące z zielonych dachów i już wdrożyło zasady i inicjatywy zachęcające do ich stosowania. Przykładem mogą być Niemcy, które uwzględniły zielone dachy w swoich zasadach dotyczących planowania urbanistycznego. Takie miasta, jak Stuttgart i Berlin oferują zachęty finansowe i dotacje w ramach promowania instalacji zielonych dachów.

Zurych w Szwajcarii wdrożył przepisy budowlane, które wymagają, aby wszystkie nowe płaskie dachy były zielonymi dachami. We Francji zasady wdrożone w 2023 r. określają, że co najmniej 30% powierzchni dachu wszystkich nowych budynków o przeznaczeniu innym niż mieszkalne musi być wyposażony w zielony dach lub instalację fotowoltaiczną.

Powszechne stosowanie zielonych dachów wciąż stoi przed kilkoma wyzwaniami. Początkowy koszt instalacji zielonego dachu może być wyższy niż w przypadku dachu tradycyjnego, jednak można go zrekompensować za pomocą długoterminowych oszczędności energii i korzyści dla środowiska. Ponadto nie wszystkie budynki są w stanie udźwignąć dodatkowy ciężar zielonego dachu, co może oznaczać konieczność wykonania oceny konstrukcji i potencjalnych wzmocnień. Ponadto niektóre zielone dachy (intensywne) mogą wymagać regularnej konserwacji, w tym podlewania, pielenia i wymiany roślin, co może stanowić barierę dla niektórych właścicieli nieruchomości.

Firma Holcim aktywnie angażuje się we wspieranie branży pokryć dachowych za pomocą zrównoważonych rozwiązań Elevate, aby budować bezpieczniejszą i bardziej zrównoważoną przyszłość. Skontaktuj się z przedstawicielem handlowym w okolicy oraz dowiedz się, jak Twój dach może pomóc zmniejszyć wpływ miejskiej wyspy ciepła.