De afvalberg is een zeer belangrijk onderwerp in discussies over de strijd tegen klimaatverandering. Het belang van vermindering, hergebruik en recycling geldt voor iedereen, ongeacht de schaal van het project. Toch zijn er bepaalde sectoren die extra aandacht moeten besteden aan hun materiaalgebruik. De bouw is er daar zeker een van, gezien het feit dat bouw- en sloopafval (BSA) circa 25-30% vormt van al het afval dat in de EU wordt geproduceerd. EPDM-membranen zoals RubberGard EPDM van Elevate kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan het verminderen van de milieu-impact van gebouwen. Hier volgt waarom.
Omdat de problemen met stortgas en luchtkwaliteit erger worden als gevolg van de toenemende hoeveelheid afval, is de bouwsector op zoek naar duurzame oplossingen voor lange termijn die niet alleen geld besparen door een de levensduur van gebouwen te verlengen, maar ook de vraag naar energie en andere natuurlijke hulpbronnen verminderen.
Het niet onnodig vervangen van materialen, hergebruiken van materialen en recyclen van wat niet kan worden hergebruikt of omgebouwd, zijn praktijken die worden toegepast door veel fabrikanten van dakafdichtingsmateriaal. De vraag naar duurzaamheid staat ook centraal voor architecten die de materialen kiezen voor hun milieubewuste ontwerpen, en dakafdichtingsmembranen vormen hierop geen uitzondering.
Wat maakt een dak duurzaam? Ten eerste gaat het om het gebruik van zo min mogelijk grondstoffen. Ten tweede is het een kwestie van bestendigheid: hoe langer het meegaat, hoe beter. Ten slotte moet het worden gemaakt van een materiaal dat kan worden hergebruikt of gerecycled.
In het algemeen is de grootste milieu-impact van dakafdichtingsmembranen (uitgedrukt in GWP – Global Warming Potential ofwel aardopwarmingsvermogen, of equivalente CO₂) gelegen in hun productie en afvoer. Dat betekent dat voortijdig defect raken van een dak niets minder dan een natuurramp is, zeker als er rekening wordt gehouden met verborgen milieukosten zoals de extra productie-, arbeid-, vervoer-, afbraak- en bijkomende energiekosten die nodig zijn om een dakbedekkingssysteem te vervangen. Maar als de bestendigheid van een dak aanzienlijk is en nog kan worden verbeterd door herstellingen, wordt de totale milieu-impact drastisch verlaagd.
Er bestaat geen twijfel dat het kiezen voor een duurzaam dakafdichtingssysteem een belangrijk aspect van het ontwerpproces vormt voor wie milieuverantwoord wil werken. EPDM-dakafdichtingsmembranen zoals RubberGard EPDM voldoen aan alle eisen voor milieuvriendelijke, circulaire bouw.
Dakafdichtingsmembranen van EPDM (ethyleen-propeen-dieenterpolymeer) zijn 100% gevulkaniseerde membranen vervaardigd uit een synthetisch rubber, ethyleen-propeen-dieenterpolymeer. Ze werden in de jaren ’60 voor het eerst gebruikt in de dakbedekkingsindustrie en zijn sindsdien overal ter wereld, in alle klimaten toegepast. Voor de productie van EPDM-membranen geldt een laag opgenomen energiegetal (dit is de hoeveelheid energie die nodig is om een product te produceren en installeren, met inbegrip van grondstoffenwinning, fabricage en installatie).
Door middel van onderzoek is aangetoond dat voor wat betreft de gebruiksfase EPDM-dakbedekkingsmembranen een uitzonderlijk lange levensduur vertonen in vergelijking met andere dakbedekkingsmaterialen. Met een levensverwachting van meer dan 50 jaar* blijven EPDM-dakmembranen zoals RubberGard EPDM stabiel en onveranderd in de loop der tijd, ook dankzij de hoge bestendigheid tegen ozon, uv-straling, micro-organismen en zware weersomstandigheden.
Een andere belangrijke factor is de opvallende elasticiteit van EPDM-membranen. Zelfs bij extreme temperatuurschommelingen kunnen ze gemakkelijk uitzetten en inkrimpen, zodat ze zich goed aanpassen aan mogelijke bewegingen van het gebouw. Daarom kan RubberGard EPDM in uiteenlopende klimaten worden gebruikt, van de vriestemperaturen van Alaska tot de zonovergoten landschappen van het Midden-Oosten. Bovendien bevatten EPDM-dakbedekkingsmembranen geen vluchtige bestanddelen of producten die zich in de loop der tijd kunnen verplaatsen of worden aangetast, zoals weekmakers of antioxidanten, zodat er geen gevaar bestaat dat het materiaal broos wordt of barstjes gaat vertonen, ook niet na tientallen jaren blootstelling.
Greenpeace, GreenTeam en het Nederlands Instituut voor Bouwbiologie en Ecologie (NIBE) hebben EPDM-dakafdichtingsmembranen aangewezen als het membraan met de laagste milieu-impact. Bij de evaluatie van NIBE, die tweejaarlijks wordt uitgevoerd, wordt rekening gehouden met de startkosten (materiaal- en installatiekosten), maar ook met de verborgen milieukosten (grondstoffengebruik, energieverbruik tijdens de productie enz.) van verschillende soorten dakafdichtingsmembranen. Uit deze vergelijkende classificatie blijkt dat mechanisch bevestigde en volledig verkleefde EPDM-dakmembranen zoals RubberGard EPDM de laagste verborgen kosten met zich meebrengen, waardoor ze de milieuvriendelijkste keuze zijn voor de afdichting van platte daken.
Naast de lage aanvankelijke milieu-impact en bijzonder lange levensduur zijn RubberGard EPDM-dakmembranen eenvoudig te herstellen, wat betekent dat de levensduur na 50 jaar nog eens kan worden verlengd. Ook zijn ze zeer geschikt voor aanpassingen. Zelfs tientallen jaren na de aanvankelijke installatie kunnen er gemakkelijk dakdetails worden gewijzigd en koepels, ontluchtingskanalen en andere openingen in het dak worden aangebracht zonder dat het membraan hoeft te worden losgetrokken.
Dankzij deze kenmerken kunnen RubberGard EPDM-dakmembranen een centrale rol spelen bij het behalen van de hoogste scores in erkende beoordelingsprogramma's voor duurzaam bouwen, zoals BREEAM© en LEED©. Bij deze beoordelingsmethoden worden gebouwen geëvalueerd op basis van de efficiëntie waarmee ze gebruikmaken van natuurlijke hulpbronnen en hun algehele impact op de volksgezondheid en het milieu. Wat de milieuwaarde van RubberGard EPDM nog verder verhoogt, is de geschiktheid voor aanbrenging op 'actieve' daken zoals groendaken, daken met zonnepanelen en daken die water opvangen (ook wel waterretentiedaken genoemd).
Aan het einde van hun levensduur kunnen RubberGard EPDM-dakafdichtingsmembranen worden hergebruikt of gerecycled. Membranen die op hun plaats zijn gehouden met ballast (riviergrind of tegels) kunnen eenvoudig worden verwijderd en op een ander dak aangebracht. Als ze mechanisch zijn bevestigd, kunnen ze ook worden gerecupereerd, door de bevestigingselementen te verwijderen.
Een andere manier om RubberGard EPDM-dakmembranen te hergebruiken aan het einde van hun levensduur is downcycling. Dankzij de stabiele samenstelling kunnen ze worden vermalen tot kleinere rubbercomponenten en gebruikt voor onder andere atletiekbanen, wegen of rubbermatten voor speeltuinen. Bestanddelen zoals roet kunnen ook worden geëxtraheerd uit EPDM en kunnen worden hergebruikt als vulmateriaal voor nieuwe EPDM-membranen of als onderdeel van andere materialen.
Als hergebruik en downcycling niet mogelijk zijn, kunnen RubberGard EPDM-membranen worden gerecycled. Er zijn verschillende manieren om EPDM te recyclen, zoals chemische en mechanische recycling, pyrolyse, devulkanisatie enz. Recycling moet echter slechts worden gezien als de allerlaatste optie vóór afvoer naar een stortplaats/verbranding, omdat voor recycling veel meer energie en hulpbronnen vereist kunnen zij dan voor de vervaardiging van nieuwe producten.
*'Evaluation of the useful life of EPDM roofing membranes', Süddeutsche Kunststoff-Zentrum (SKZ).